قطره نیستاتین 

قطره نیستاتین (Nystatin Drops) یک داروی ضدقارچ موضعی و خوراکی است که به‌طور ویژه برای درمان عفونت‌های قارچی سطحی مانند برفک دهانی (Oral Candidiasis / Thrush) طراحی شده است. این قطره با تماس مستقیم با مخاط دهان و گلو، رشد قارچ‌های کاندیدا (Candida) را مهار کرده و باعث تخریب دیواره قارچ می‌شود، بدون اینکه جذب قابل توجهی در بدن صورت گیرد. بنابراین می‌تواند راهکاری نسبتاً ایمن برای کنترل عفونت‌های قارچی دهانی در نوزادان، کودکان و بزرگسالان باشد.

معرفی قطره نیستاتین برای آفت دهان

قطره نیستاتین یکی از اشکال دارویی Nystatin است و غالباً به صورت سوسپانسیون خوراکی عرضه می‌شود. (همچنین Nystatin در قالب قرص، کرم، پماد و شیاف نیز موجود است)
کاربرد اصلی این قطره، درمان عفونت قارچی دهان و گلو (برفک دهانی) است. در بسیاری از موارد، پزشکان از این قطره برای کودکانی که دچار برفک دهانی شده‌اند استفاده می‌کنند، به خصوص زمانی که تجمع قارچ در دهان باعث درد، سوزش، اشکال در تغذیه یا بی‌قراری شود.
نکته مهم این است که قطره نیستاتین در موارد عفونت‌های قارچی عمیق یا سیستمیک تأثیر ندارد و نمی‌تواند جایگزین داروهای سیستمیک شود. 

برفک دهانی یا کاندیدیاز دهان چیست و چرا ایجاد می‌ شود؟

برفک دهانی یا کاندیدیاز دهان (Oral Thrush) نوعی عفونت قارچی است که بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می‌شود و توسط قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس ایجاد می‌گردد. این قارچ به‌طور طبیعی در دهان وجود دارد اما زمانی که تعادل میکروبی دهان به‌هم می‌خورد — مثلاً بر اثر مصرف آنتی‌بیوتیک، ضعف سیستم ایمنی، بهداشت ضعیف دهان یا مرطوب‌ماندن مداوم محیط دهان — بیش از حد رشد کرده و باعث بروز لکه‌های سفید، قرمزی و سوزش در دهان می‌شود.

 در نوزادان، برفک ممکن است باعث بی‌میلی به شیر خوردن، گریه هنگام تغذیه و انتقال عفونت به مادر شود. درمان معمولاً با قطره ضد قارچ نیستاتین انجام می‌شود و رعایت بهداشت دهان، ضدعفونی پستانک و وسایل تغذیه کودک از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از آن است.

ویژگی‌ها و مزایای قطره نیستاتین

• درمان کاندیدیازیس حفره دهان

• تاثیر سریع بر کاهش علائم مانند سوزش دهان، درد ناشی از برفک و ناراحتی دهانی.
  

• استفاده ساده با قطره‌چکان یا سرنگ مناسب برای محلول خوراکی.
  

ترکیبات مهم قطره نیستاتین

ماده فعال قطره نیستاتین Nystatin است، که یک داروی ضدقارچ در گروه پلی‌ین‌ها (Polyene antifungals) محسوب می‌شود.
در سوسپانسیون خوراکی نیستاتین معمول است که مقدار ۱۰۰,۰۰۰ واحد Nystatin در هر میلی‌لیتر (100,000 U/mL) باشد.
ترکیبات جانبی ممکن است شامل گلیسیرین، طعم‌دهنده، نگهدارنده‌های ملایم، مواد معلق‌کننده و حامل باشد. 

روش مصرف و نکات مهم

• قبل از مصرف، بطری را خوب تکان دهید تا محلول یکنواخت شود.
  
  

• دوز معمول برای نوزادان: ۲ میلی‌لیتر (200,000 واحد) چهار بار در روز (به عنوان مثال هر ۶ ساعت)
  
  

• در کودکان بزرگ‌تر، دوز ممکن است بین ۴۰۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ واحد چهار بار در روز باشد.
  
  

• باید محلول را در دهان نگه داشت (تا حد امکان روی قسمت‌های آسیب‌دیده) پیش از قورت دادن، تا تماس بیشتری با منطقه عفونی داشته باشد.
  
  

• پس از مصرف قطره، تا مدتی (مثلاً ۵ تا ۱۰ دقیقه) چیزی نخورید یا ننوشید تا دارو فرصت اثر داشته باشد.
  
  

• دوره درمان را کامل کنید حتی اگر علائم زودتر برطرف شود، چون قطع زودهنگام ممکن است باعث عود عفونت شود.
  
  

موارد منع مصرف و احتیاطات

• حساسیت به Nystatin یا هر یک از ترکیبات محلول. 

• این قطره برای درمان عفونت قارچی سیستمیک یا عمیق نیست و نباید به‌تنهایی برای عفونت‌های دستگاه داخلی استفاده شود.
  
  

• در صورت تحریک، درد یا حساسیت دهانی، مصرف را قطع و پزشک را مطلع کنید.
  
  

• در دوران بارداری و شیردهی، باید فقط طبق تجویز پزشک مصرف شود، اگرچه محلول خوراکی دارای جذب سیستمیک بسیار کم است.
  
  

• نگهداری در دمای مناسب (معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد) و دور از نور مستقیم ضروری است.
  
  

عوارض جانبی

• در برخی موارد، تحریک یا سوزش دهان، حساسیت موضعی یا قرمزی گزارش شده است.
  
  

• ممکن است باعث ناراحتی گوارشی نظیر تهوع، اسهال یا ناراحتی معده شود.
  
  

• در صورت بروز علائم جدی مانند تورم، کهیر، تنگی نفس یا واکنش شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
  
  

سؤالات متداول

۱. آیا قطره نیستاتین برق کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
خیر، این قطره بر سطح مخاط دهان و گلو اثر می‌کند و جذب آن در بدن بسیار ناچیز است. 

۲. اگر یک دوز را فراموش کردیم، چه کنیم؟
به محض یادآوری دوز فراموش‌شده را مصرف کنید، مگر اینکه به زمان دوز بعدی نزدیک باشد؛ در آن صورت دوز را رد کرده و به برنامه ادامه دهید. از دو برابر کردن دوز خودداری نمایید.

۳. چه مدت طول می‌کشد تا اثر درمانی دیده شود؟
بسته به شدت عفونت، معمولاً طی چند روز علائم کاهش می‌یابد، اما بهتر است دوره کامل درمان را طبق دستور ادامه دهید. 

۴. آیا استفاده طولانی‌مدت آن بی‌خطر است؟
معمولاً مصرف مدت کوتاه برای عفونت‌ دهانی ایمن است، اما استفاده طولانی بدون نظارت پزشک توصیه نمی‌شود.